İslâm ve Ulûm

Din-i Celil-i İslâm'ın Ahkam-ı Münifesinden ve Ulum ve Fünun ve Siyasiyatdan bahis haftalık gazetedir.

Manisa'da yayımlanan ilk dergi olma özelliğine sahip olan İslâm ve Ulûm toplamda 19 sayı olarak yayımlanmış ve günümüze 17 tanesi ulaşabilmiştir. Ekseriyetle haftalık olarak neşredilmiş dergi, 21 Kasım 1908 tarihinde başladığı yayım hayatına 19 Nisan 1909’da son vermiştir. Derginin sahibi Yenişehirli Ahmed Kemal, başyazarı ise Hacı Abdizade Ali Haydar’dır. "Din-i Celil-i İslâm’ın Ahkâm-ı Münifesinden ve Ulûm ve Fünun ve Siyasiyatdan Bâhis Haftalık Gazetedir". Ancak bu ifade 7. sayıdan başlayarak "Şems-i Hakikat Cemiytet-ı Mukaddesesi'nin Naşir-i Efkârıdır" şeklinde değişmiştir. Derginin dini, ilmî, fenni ve siyasi nitelikli olduğu belirtilmekle beraber, siyasi yönüne ağırlık verilmeyeceği de vurgulanmıştır. Daha çok din odaklı mevzuların işlendiği bir yayın olmuştur. Müslüman-gayrimüslim ilişkileri, İslam ve hürriyet, şer’i siyaset, siyasi adalet gibi konular bu eksende ele alınmıştır. Aktüel meseleler ve edebi metinler bu yayın politikası doğrultusunda işlenmemiştir.

Dergi Hakkında Notlar:

Her sayının ilk sayfasında gazetenin künyesi ve abonelik bilgileri verilmektedir. Manisa'da adresi değişmiştir: Manisa'da Kanber Çeşmesi Kurbünde Daire-i Mahsusadır. Gazetenin 2 - 4. sayıları İzmir Keşişyan Matbaası'nda basılmıştır. Gazetenin alt başlığı 7. sayıdan itibaren "Şems-i Hakikat İlmiye Kulübünün Nâşir-i Efkârıdır" olarak değiştirilmiştir.